Hawaii, O'ahu, Pearl Harbour en lava

Gepubliceerd op 7 februari 2012

Laten we maar eerst eens landen en kijken hoe Hawaii, de staat of O’ahu, het Honolulu eiland, erbij ligt.
De aankomst valt mee, er is tevoren per internet een bezoekersvisum geregeld, en de douane en beveiligingsfunctionarissen zijn niet te neurotisch, de wachtrijen niet te buitensporig, na 10 minuten er door heen. Het is handig hier US dollars te trekken zodat je onderweg niet naar een ATM hoeft te zoeken. Per shuttle naar de autoverhuur en daar een kleine Japanner.
Het verkeer is Amerikaans, rustig en gedisciplineerd zodat via de highway vrij snel Honolulu bereikt wordt, zeker wanneer via Googlemaps al snel duidelijk was hoe de hoofdlijnen liepen. Ik had een hotel gekozen aan het eind van Waikikibeach met uitzicht op de uitgedoofde vulkaan, Diamand Head genoemd. Lē’ahi in het Hawaiiaans, wat zoveel als tonijnenrug

betekent vanwege zijn vorm, de vulkaanrug zou 2,6 miljoen jaar oud zijn, de Head vermoedelijk 150.000.
Het hotel, Aqua Lotus, is goed, naar lokale normen, qua prijs/ kwaliteit met $ 550 voor drie nachten, zonder ontbijt, met nog eens $ 20 voor de auto. Voordat we het hotel in gaan, we zijn om 10 voor achten ‘s ochtends geland, is het handig om door te rijden naar Hanauma Bay Nature Preserve Park langs de Rt 72, het verlengde van Highway 1.

Daar is lekker te zwemmen en redelijk te snorkelen. Redelijk vanwege de meute mensen met al hun onrust in het water. Zeker in het drukke seizoen lijkt me dit geen aanrader, nu is het matig interessant, nauwelijks mooie koraal, wat gekleurde vissen, maar erg groot is het allemaal niet; om alles goed te maken is er wel een sea turtle lekker lang te aanschouwen. Het is goed om even een tropisch gevoel te krijgen en te acclimatiseren.

Honolulu is een ruim opgezette plaats met in het centrum, zoals in een hoofdstad van een toeristische bestemming behoort, volop hotels in alle vormen en groottes. Aan deze zuid kant, Waikiki is er nauwelijks surfactiviteit.

De volgende dag wordt besteed aan het bezoeken van het Pearl Harbor gebied. Makkelijk bereikbaar, goed aangegeven, groot parkeer terrein ervoor en een toegangskaart voor een aantal bezienswaardigheden al of niet op de nog functionerende basis. Pearl Harbor was een ideale diep zee haven op het eiland dat overigens niet veel haven faciliteiten biedt door zijn oorsprong als schildvulkanen met langzame in zee aflopende hellingen. Wanneer het niet zo slinks was geweest is het op zich een tactisch briljante aanval geweest, wel gekoppeld aan een korte termijn visie daar overwinnen, bij voorbaat, op de langere termijn onhaalbaar moet zijn geleken. De vraag is overigens of er veel alternatief was daar andere Japanse acties, invallen en moordpartijen in Manchurije en Nanking, al beantwoord waren met een olieboycot, althans vliegtuigbenzine, vliegtuigen en onderdelen, later, na de inval van Japan in Indochina, gevolgd door een complete olieboycot.
Men kan een bezoek brengen aan een 2e WO onderzeeboot en zien hoe daar geleefd en gewerkt werd

met een bijbehorend onderzeebootdienst museum met oud en nieuw, Polaris submarines en atoomkracht aangedreven moderne boten. Voorts kan met per shuttle naar de basis gebracht worden om de USS Missouri, BB 63

te bezichtigen, het slagschip aan boord waarvan, onder andere in de aanwezigheid van de Nederlandse

admiraal Helfrich, de Japanse overgave werd getekend. Een indrukwekkend schip dat van een ontmoeting met een Japanse kamikaze een enigszins

verbogen reling over hield. Later werd zij uitgerust met Tomahawk cruise missiles en deed dienst, na reactivation, in 1984 bij de aanval op Irak tijdens de 1e Golf oorlog. Voorts kan men nog op de basis naar de WO II hangar met oude en nieuwere vliegtuigen tentoongesteld. Zo kan men een hele dag zoet zijn met het ophalen en aanvullen van WO II gegevens.
Het is de moeite waard al was het vanwege de voortreffelijke wijze waarop alles is tentoongesteld. Lekker na afloop bij het hotel in zee gezwommen, net zoals bij het begin van de dag. ‘s Avonds met Bill Foran gedineerd en bij gepraat.

De volgende ochtend de Diamand Head belopen,

een klim van een uurtje om 1 1/4 km te klimmen om 560 feet te stijgen en een 160 meter lange tunnel te volgen naar de top. Hier een aardig uitzicht over een deel van het eiland O’ ahu met zijn steile

vulkanische wanden, in tegenstelling tot wat later wordt gezien bij de echte schildvulkanen.

Na afdaling wordt de weg verder vervolgd naar het noorden langs een vulkanische kust met prachtige strandjes en

surf golven; de terugweg naar Honolulu is makkelijk via een cross island tunnel. Dan is het tijd om de koffer weer in te pakken om in alle vroegte, 07.00 het vliegtuig te nemen voor een vlucht van 1 uur naar het echte Hawai'i, the Big Island met zijn nog actieve vulkanen en forse lavastromen.

Lava is een verschijningsvorm van gesteente, het is het aan de oppervlakte van de aarde gekomen magma, dat op zich weer de vloeibaar geworden inhoud is van onze aardbol, of andere planeet. Niets meer of minder. Magma en dus ook lava kan verschillend van samenstelling zijn, maar in essentie bestaat het uit vloeibare silica met daarin opgeloste ionen van alkalimetalen; bv. natrium en kalium, aardalkalimetalen: bv. magnesium en calcium en voorts ijzer.
Silica is een andere naam voor silicium(di)oxide, SiO2 dat bv als kwarts bij ons bekend is, maar ook als opaal en vooral als zeer kleine deeltjes en dan noemen we het zand. Het komt ook voor als zogenoemd vuursteen en dat is dan ook de etymologische achtergrond voor de naam silicium, namelijk het Latijnse silex= vuursteen.

Die alkali- metalen hebben hun naam te danken aan het Arabische woord al kalja voor pot- as. Pot- as is weer de naam voor een kaliumverbinding, kaliumcarbonaat, dat historisch van groot belang was, bereid door hout- as van verbranding te behandelen. Het was van belang bij de productie van onder andere zeep en glas; kalium is in het Engels: potassium, afkomstig van het Hollandse pot- as.
Maar dat terzijde, het belang van de alkalimetalen is dat ze zeer makkelijk verbindingen aangaan doordat hun elektronen configuratie, met maar een electron in hun buitenste schil, het zeer makkelijk maakt een edelgasconfiguratie aan te nemen ( en daar is in de chemie het streven altijd op gericht) door dat electron te delen met een ander molecuul, de electronen schillen schuiven als het ware in elkaar.
De aardalkalimetalen hebben iets vergelijkbaars, zij hebben twee electronen in die buitenste schil, die op zich er weer vrij makkelijk uit gaan/ gedeeld worden om tweewaardige kationen te vormen. Het voorvoegsel “aard” is afkomstig uit de vroege chemie en betekent zoveel als dat het een niet metalen element was dat niet oplosbaar was in water en hitte resistent.

Dat silicium is na zuurstof het meest voorkomende element; de aardkorst bestaat voor 27,7% uit silicium verbindingen. Silicium komt niet voor in zijn elementaire vorm, in de natuur, maar als het reeds genoemde siliciumdioxide, zoals kwartsen, opaal en vuursteen en in complexe ionen ( silicaten) zoals asbest, klei en mica.

Dit hele verhaal wekt de schijn op dat we met een soort materiaal en samenstelling te maken hebben wanneer we over lava spreken, maar niets is minder waar; er is een geweldige variatie in samenstelling, temperatuur, expulsie wijze. Wat die expulsie wijze betreft hebben we op the Big Island voornamelijk met twee hoofdsoorten te maken, namelijk ‘A’ā (ook gespeld aa, a’a, ‘a’a, and a-aa; wat steenachtig ruwe lava betekent,

maar ook brandend of laaiend; en Pāhoehoe wat glad ongebroken lava betekent;

de derde soort qua morfologie is dan nog kussenlava.