Warrumbungle en bushfires elders

Gepubliceerd op 9 februari 2009

Australië blijft een afwisselend land hebben we de afgelopen week weer ontdekt met onze korte vakantiereis in New South Wales. We gingen vooral richting Warrumbungle National Park waar goed en fraai, temidden van allerlei restanten van vroegere vulkanische activiteit, gewandeld kon worden. Maar eerst nog naar een mooi strand verder in het Noorden, ook in een Nationaal Park, waarvan er hier zo veel zijn. Het is hartje zomer dus reden genoeg om wat aan de kust te vertoeven.

Voordat ik over deze reis meer ga schrijven wil ik echter stilstaan bij de ramp die zich het afgelopen weekend in Victoria heeft voltrokken en nog bezig is te voltrekken en zijn volle omvang zal gaan tonen met naar verwachting 150- 200 doden door bosbranden.

Het is, vooral in het zuiden van Australië, zeer warm geweest de afgelopen zomer maanden met temperaturen tot 47C. Ook al tijden is het zeer droog, dat wil zeggen kurkdroog en uiterst brandbaar. Het land is gewend aan bosbranden maar wat nu gebeurd is, met deze omvang qua aantal slachtoffers, is helaas uniek.
Wij hebben het hierbij over 60 of meer verschillende branden. Deze ontstaan meestal door natuurlijke redenen, al kan dat zijn door weggeworpen flessen die als brandglas gaan dienen, maar volgens informatie ook door brandstichting. Terzijde is nog op te merken hoe opvallend veel flessen, meestal van bier, hier in dit land nog steeds overal langs de weg aangetroffen worden terwijl dat zo een risico kan zijn.
Het gebied dat getroffen is heeft de grootte van 312.000 hectare, dat is 1/10 van Nederland.

Het was nog steeds 40C en er stond bij het begin al een keiharde wind. Alle ingrediënten voor bushfires waren hierdoor aanwezig.
Australiërs zijn gewend aan bushfires en volgen steeds vaker de gewoontes van de First Australians, de Aboriginals, met preventive fires van grote gebieden in het nattere seizoen; tevens is een ieder in de rural areas ingesteld op fire prevention en wat te doen bij eventuele branden wat betreft blussen, huisraad beschermen en zelf bescherming. Er zijn vaak forse voorraden bluswater opgeslagen in tanks op vele properties.
Dat is mogelijk juist een van de redenen waarom er hier slachtoffers zijn, mensen blijven vaak om hun spullen te redden, zij zijn daarop ingesteld, hebben daarvoor getrained en plannen gemaakt. Bovendien heeft het vaak geen zin om weg te gaan want waar moet je naar toe, overal kan het gaan branden. Het huis vormt, mits goed nat te houden, vaak een veilige vluchtplaats bij branden. Het vergt dan een denkomkering om weg te vluchten.
De grote extra risico factor was deze keer de onvoorspelbare richting welke het vuur steeds weer nam; de gigantische hitte, die als een firestorm (Dresden) weer voor zelf ontbranding op afstand met een soort van vuurballen, fireball, zorgde en met een snelheid van een kogel voortsnelde. Getuigen meldden hoe het vuur van het ene op het andere moment er opeens was en alles verzengde. Wij van Nederlandse oorsprong kennen dit nauwelijks, we zien af en toe beelden op televisie van branden in Portugal, Z. Frankrijk of Los Angeles. De werkelijkheid is zeer indrukwekkend, vooral ook door de klimatologische omstandigheden en dit keer nog eens extra door de ravage die op wegen was ontstaan en vluchten vaak onmogelijk maakten, ook de enorme snelheid waarmee het vuur voort raasde speelde een belangrijke rol bij de dodelijkheid.

Tezelfdertijd vinden er op dit gekke eiland= continent overstromingen plaats in Queensland waar het water opeens 16 meter hoger staat. Ook iets waar dit land op is ingesteld, zeker in het noorden, maar ook vaak onderweg in NSW aan te treffen, floodplains en ook flood pathes waar in lager gelegen gebieden het water zijn weg zoekt, na forse regenval. Er zijn geen echte rivierbeddingen door erosie ontstaan maar meer waterafloop areas en langs de weg staat dan een waterhoogte meter zodat je kunt zien hoe diep je auto erdoor zal gaan. Er is vaak, typisch Australisch, nog eens met een extra bord aangegeven dat op het waterhoogte aangeef bord de waterhoogte aangegeven staat. Op dezelfde overdreven wijze als bij een bord dat een eenbaans doorgang aangeeft nog eens een bord staat dat adviseert niet in te halen of te passeren!

Dat alles na ons reisje naar het noorden van NSW.

Eerst Sydney naar het noorden verlatend langs de 30km door de bebouwde kom, hier is het eerste stuk nog steeds geen zijweg vrije highway, richting New Castle. Na de bebouwde kom verlaten te hebben rij je door praktisch onbewoond gebied met grote bossen, alwaar op de terugweg ook branden woedden. De meeste plaatsen langs de kust zijn primair ontstaan als haven plaatsen met een stukje achterland, bijvoorbeeld voor hout- later vaak kolen- afvoer, of als penal settlement. Pas later is verbinding over land ontstaan, maar met de geringe bevolkingsdichtheid ontstaan hier nog nauwelijks dorpen, steden of nederzettingen. Er is daardoor snel een vakantie gevoel.
Het is een fraaie weg en wij rijden naar de kust bij Hamilton om via een dirt road naar Crowdy Bay NP te gaan, prachtig strand,

en de Diamond Head, genoemd naar de kwarts kristallen die in de rotspunt zichtbaar zijn en schitteren, vooral vanaf zee, wanneer de zon goed staat. Crowdy Head was trouwens de naam gegeven aan de van zee zichtbare punt door Captain Cook toen hij erlangs voer op een sombere, koude dag in mei 1770 en een groep, crowd, First Australians zag staan op die landpunt. Lizzards= monitors= goanna’s,

Wallibies, er zouden ook veel Koala’s te zien moeten zijn, waren er volop en wij zagen een prachtige kangaroe familie een strandwandeling maken.

Deze zijn vaak zeer tam en komen dichtbij op zoek naar eten, wat je niet moet geven want daar worden ze ziek van en soms toenemend agressief.

. Ook de goanna’s zijn niet echt schuw, maar het is beter hun bekjes te vermijden.

Ter plekke kan je behalve zwemmen in de heerlijke zee ook aardig wandelen langs de in hoogte wisselende kustformaties.

Verder noord via het plezierige kustplaatsje Laurieton naar Port Macquirie. Weer zo een plaats dat startte als een penal settlement, 'the port abounds with fish, the sharks were larger and more numerous than I have ever before observed. The forest hills and rising grounds abounded with large kangaroos and the marshes afford shelter and support to innumerable wild fowl. Independent of the Hastings River, the area is generally well watered, there is a fine spring at the very entrance to the Port'. During 1821 the city was founded as a penal settlement for convicts sentenced for crimes committed in NSW. In 1823 the first sugar cane to be cultivated in Australia was planted there. The region was opened to settlers in 1830 after it was decided to abandon Port Macquarie as a penal settlement. It was soon being settled having the good pastoral land, timber resources and fisheries that it did; wist de explorer en surveyor John Oxley, volgens Wikipedia, in 1818 te vertellen.
Wij draaiden vervolgens naar het Westen om de Eastern Highlands, de Great Escarpment, in te gaan. De continental divide. Dat deel van Australie dat in de huidige vorm pas 50 miljoen jaar geleden ontstond toen er door de tectonische bewegingen een up lift ontstond van dit stuk van de continentale plaat, geleidelijk dalend naar het westen, steile hellingen naar het oosten, hetgeen je ook merkt op de weg, prachtige, slingerende weg door bossen met plotseling diepe gorges door rivieren gevormd bij de Tia Falls en meer nog bij de Apsley Falls, zo een 130 meter diep.

Op verschillende momenten in de geschiedenis is er forse vulkanische activiteit geweest in dit deel van Australie, vooral gedurende het tertiair, 60 miljoen tot 1,5 miljoen jaar geleden. Door het 180 miljoen jaar oude zandsteen dat door grote druk van bovenliggende lagen in grote ondiepe meren die in het inmiddels vlak geerodeerde Gondwana waren gevormd, dit wordt het Pilliga zandsteen genoemd, kwam volgens deskundige 17 miljoen jaar geleden hete magma naar boven ( doordat de plaat zich voortbewoog over een veel dieper gelegen plek met opwaartse vulkanische stromen, zoals nu onder andere bij New Zeeland gebeurd) en werd een grote schildvulkaan, vergelijkbaar met de Vesuvius, bij het huidige Coonabarabran gevormd, een echte volop met een hoogte van vermoedelijk 1000 meter, een diameter van wel 50km en een lava volume van wel 500 km2, waarvan na erosie van al het zachtere materiaal in de opvolgende miljoenen jaren verdween en nog alleen de harde vents= schoorsteen, spleet, uitlaat en spires overblijven, die weer vulcanic spines vormen in het landschap.

Men ziet als het ware het gestolde, harde, binnenste van een vulkaan in het landschap van de Warrumbungles. Het meest beroemde van deze restanten in dit Warrumbungles NP is het restant van een intrusielichaam, een dike, magma dat zich verticaal in de bestaande structuur omhoog heeft gewerkt en dat nu als overblijfsel, na erosie van de zachtere omgeving, soms honderd meter hoog, maar vaak maar 2 meter breed en over 60 meter te volgen als zogenoemd Breadknife aan den volke toont

en na forse inspanning, met steil klimmen, in een vijftal uren te omlopen is. Dat hebben wij, gezien de tropische temperaturen en vochtigheid niet gedaan, wij hebben het na een wandeling van een uur vanuit de verte bewonderd. Het toont een beetje overeenkomst met de kwarts restanten muur, genoemd de Chinees Wall,

bij Walls Creek in de Kimberley’s van onze vakantie in het Noord Westen. Www.edmondruitenberg.nl/nieuws/70.
Het Warrungbungles NP is door deze restanten van vulkanen een aardig park, zeker wanneer je het ontbreken van dit soort restanten in de rest van Australië in beschouwing neemt, wanneer je elders in de wereld, bv al bij Clermont Ferrant, hebt rondgekeken is dit park niet echt een must

behalve voor het wandelen.
Het was er rustig, behalve een fantastisch onweer,

en onze tent heeft zich door de slimme wijze waarop de binnentent, volop muskieten gaas, opengezet

kan worden ideaal voor deze hoge temperaturen getoond. Ook tijdens een stortbui heeft hij zich uitstekend gedragen.

Naar het zuid oosten via allerlei 4 wheel drive wegen

met vrij ondiepe rivierdoorgangen naar het reeds eerder, januari 2006, bezochte en beschreven www.edmondruitenberg.nl/nieuws/26 Barrington tops NP gereden met zijn 1500 meter hoogte en prachtige regenwoud stukken.

Het was het weekje wel. Onderweg nog allerlei geimporteerd wild geconstateerd, zoals geiten

en herten. De vele vossen en ratten zorgen ook voor veel teloorgang van lokaal en vaak uniek wild. Kookaburra zijn er gelukkig volop; deze komisch uitziende vogel is gelukkig niet erg schuw en komt vlakbij wormen zoeken en de tent als uitkijk post gebruiken, wat weer mooie plaatjes oplevert.

Veilig thuis, na nog een beginnende bosbrand te hebben gepasseerd, worden we geconfronteerd met de rampzalige gebeurtenissen in andermans leven.