23 maart. Voorlopig laatste bericht

Gepubliceerd op 23 maart 2011
De magnolia bloeit weer. De kersenbloesem komt. De natuur is, ook in zijn schoonheid, krachtig.

Beelden uit Japan zijn beelden geweest van materiele schade. Beelden van kerncentrale rommel overheersten die beelden. Er zijn weinig beelden van mensen zelf.

Het worstelen met de kerncentrale en de latente angst bij een ieder voor die onzichtbare straling maken dat veel aantrekkelijker plaatjes.
Wij hebben ons erover verbaasd hoe weinig mensen er op de beelden zichtbaar zijn in de getroffen gebieden, geen beelden van dramatisch huilende vrouwen die weeklagend verslag geven van al hun leed en verschrikking. Ook waren er de eerste week, hier in Japan en mogelijk in Europa, weinig beelden van de opgang gekomen hulpverlening, tevens leek het allemaal ontzettend lang te duren voordat er iets gebeurde.

Behalve het trieste feit dat er gewoon heel veel mensen verdwenen zijn in het directe rampgebied, vooral weggespoeld door de tsunami, is de trek van de mensen naar de opvangcentra geen reden voor dramatische, sprekende beelden. Die trek van 200- 300 mogelijk zelfs 400.00 mensen heeft wel plaats gevonden. Op zijn Japans, ordelijk, goed georganiseerd. Ook al is er een zwak centraal gouvernement dat eindeloos tijd besteed aan zorgvuldige besluitvorming, lokaal is er ontzettend veel mogelijk gebleken. De lokale en regionale structuren, voor zover intact, functioneren wel en bij hun duidelijke organisatiegraad en vaak sterk hiërarchische verbanden betekent dat bij het wegvallen van hogere echelons dat de lagere goed weet wat hij moet doen.
Alle wegen, voor zover nog aanwezig, zagen er direct na de ramp zo uit als hun omgeving die we zien op de TV beelden, vol debris, ondoorgankelijk, infrastructuur totaal vernietigd, geen mobiele telefoon of landtelefoon, uitgeschakelde elektriciteit met alle gevolgen voor disfunctioneren of niet functionerende voorzieningen. Toch zijn zeer veel wegen heel snel weer bruikbaar/ schoon gemaakt. Op zich is dat geweldig belangrijk wanneer men zich de infrastructuur van deze drukbevolkte gebieden realiseert. Het is een land waar maar 30% van het oppervlak bewoonbaar is daar de rest steil berglandschap beslaat.
Een infrastructuur met veel samenhangende wegen stelsels opgeschoond en weer bruikbaar . Het levert weinig sprekende beelden op voor televisie of andere media maar het is wel gebeurd en draagt veel bij tot de hulpverlening. Er is een opvallend gebrek aan chaos tussen de chaos, hetgeen men in dit land kan verwachten en ook ziet.

De Japanner is iemand die zijn gevoelens nauwelijks uit, zijn gevoelens niet uitspreekt en daarmee geen goed te interviewen individu vormt. Dit is het andere punt wat mij zo opviel bij de TV beelden.
Hoe is het voor iemand om zo gewend te zijn om niet te praten over wat je meemaakt, niet gewend is aan het bij ons zo populaire delen van zorg en zorgen om deze trauma’s te verwerken. Wat gebeurt er met bv. die boosheid, vooral bij niet door de natuur veroorzaakte rampen.. Over de falende semiautonome instanties die zulke onveilige situaties hebben mogelijk gemaakt bij de kerncentrales.
Van buitenlanders welke veel met Japanners werken verneem ik dat er onderling tussen dezen nauwelijks over de ramp gesproken wordt, dat wanneer je erover praat er geen rem is om te vertellen hoe erg het is maar de Japanner er uit zichzelf niet over zal beginnen of met landgenoten over gaat praten.
Het behoort tot die onvermijdelijke zaken die met het leven samenhangen. Men is gewend dat de natuur, die ze op allerlei wijzen vereren en waar ze erg van houden, ongenadig kan zijn. Hoe dat zit met hun reacties naar die semiautonome clubs weet ik nog niet.

Door deze wijze van reageren lijkt het erop dat hij ook niet de nadelen oploopt van het verslachtofferen, jarenlang aan de leiband lopen van de goedwillende hulpverlener die je rol kan versterken, je afhankelijkheid in stand kan houden en zoals na het Exxon Valdez drama nog jarenlang blijkt te zorgen voor vastgelopen rouwreacties.

Mogelijk dat hun leeffilosofie, met zijn mix van Shintoisme en Buddhisme ons nog veel kan leren. ( 95% van de Japanner beoefent Shinto rituelen en praktiseert Buddhism, ondanks het feit dat hij zich niet religieus noemt; het is dan ook meer een leeffilosofie dan een religie). Er is een basale rust bij veel mensen opgegroeid in deze cultuur en men ziet ze zelden als een Don Quichote tegen windmolens vechten. Het onvermijdelijke aanvaarden lijkt er makkelijker door. We moeten afwachten. Mogelijk biedt het samen in de opvang centra zitten ook een mogelijkheid om te verwerken.

Inmiddels blijft het stralingsrisico het grootste probleem en zal daar het laatste woord nog niet over gezegd zijn, maar kan ik op dit moment niet zinnigs toevoegen, het zal vermoedelijk een van de lange termijn problemen gaan worden. Het meest directe gevaar lijkt geweken. Hopelijk is het geen stilte voor de storm, we krijgen namelijk nog dagelijks aardschokkings meldingen, 30 minuten geleden nog van 5.7 bij Chiba-Ken 500 km bij ons vandaan.