Afscheid nemen en terugblikken.
Gepubliceerd op 24 juli 2006
8 juli is mijn afscheidsreceptie geweest, in Igesz te Schagen, vooral bedoelt voor de patiënten en directe betrokkenen uit Schagen. Deze hadden een kaart gekregen met een korte samenvatting van de bijna 30 jaar in Schagen, welke als volgt luidde:Per 1 juli 2006 zal er wat veranderen aan de Korenmolen.
Na bijna dertig jaar zal ik ophouden Uw huisarts te zijn.
De assistentes blijven. De apotheek verhuist.
In november 1976 heb ik mij gevestigd als apotheekhoudend huisarts te Schagen.
Vanaf 1 april 1977 ben ik daadwerkelijk aan de Kievitlaan begonnen.
In het begin was dat echt ouderwetse huisartsen geneeskunde.
Met verloskunde en veel ongevallen die door de huisartsen zelf werden gedaan. Voor laboratorium onderzoek moest men toen naar Alkmaar of Den Helder reizen en de avond-, nacht- en weekend dienst werden nog door twee groepen van drie of vier artsen gedaan.
Wijzelf gingen de bloedafname voor het laboratorium onderzoek doen, later kwamen er prikpunten.
112 kwam en veel ongevallen werden direct naar de ziekenhuizen afgevoerd.
De verloskundige vestigde zich ongevraagd en veroorzaakte een afname van het aantal bevallingen door de huisartsen zodat dit, op het moment dat er ook discussie ontstond over de diensten, ervoor zorgde dat ook die activiteit gestopt werd.
De centrale huisartsenpost kwam er samen met Den Helder voor ’s avonds, ’s nachts en in het weekend.
Na al die jaren besloot ik naar Australië te gaan.
Als waarnemer heeft dokter Haitsma op een voortreffelijke wijze de praktijk waar genomen; ook hij wil buiten het Noord Hollandse nog verder kijken, zodat er een definitieve beslissing over de toekomst is genomen.
Uitgebreid zoeken heeft een opvolger in de persoon van dokter Meijer opgeleverd.
De medicijn- verstrekking en voorlichting zullen door de Schager- en Molen apotheek gedaan gaan worden daar de vergunning tot apotheekhoudendheid niet overdraagbaar is aan de volgende huisarts.
Het is een voorrecht geweest Uw huisarts te zijn.
en aan de voorzijde de oude molen welke ter plekke van de huidige T- kruising Welmolen- Zaagmolen, het was een korenmolen, heeft gestaan, een foto
Natuurlijk mis je op zo een dag allerlei andere mensen en vertegenwoordigers van instanties, zoals zorgverzekeraar, groothandel en vanuit de medische sector collega specialisten, waarmee je contact hebt gehad. Toch was dat een bewuste keus. Ik wilde na mijn tijdelijke vertrek in 2005 vooral de patiënten en mijzelf de gelegenheid geven echt een periode af te sluiten.
Het was voor mijzelf en mogelijk voor toch veel patiënten een heel bijzondere gebeurtenis. Te merken dat je zoveel met zoveel mensen gedeeld hebt, dat je van sommigen feiten of geheimen kent, die je alleen maar samen weet, die altijd veilig zullen zijn en blijven bij mij, die goed waren om te delen, die het mogelijk maakten optimaler te helpen en advies te geven.
Ik heb vaak beweerd dat de positie van een huisarts een heel bijzondere is. Waar is het nog mogelijk een zo goed voor het beoordelen van en het adviseren bij medische problemen opgeleid iemand te vinden die volkomen onbaatzuchtig naar beste kennis en kunde jou als patiënt cq medemens alleen met het oog op jouw belang van advies kan dienen, die er noch rijker noch armer van wordt wanneer hij je wel of niet doorverwijst; die gewoon je naar aanleiding van de klachten of vragen op basis van een zeer gedegen studie en opleiding en vaak jarenlange ervaring zomaar de meest passende raad geeft.
Dan blijkt bij zo een afscheid dat er heel veel herinneringen boven komen, telkenmale weer bij elk gezicht een eigen verhaal. Mogelijk zijn er ook negatieve gevoelens bij mensen ontstaan die afgelopen jaren; het voordeel is dat die mensen vaak niet komen of zelfs van huisarts veranderd zijn. Wel is het goed te realiseren na zo een dag vol positieve feed- back dat alles niet alleen maar goed en geweldig is geweest, toch is het heel bijzonder gebleken en heel persoonlijk.
Daarnaast zijn er talloze brieven en blijkt het tijd nemen wanneer het kan, maar er boven op zitten wanneer het moest een paar van die beleidstrekken die op gevallen waren.
Het is fijn zo huisarts te kunnen zijn geweest.
Ook valt op hoe groot het voordeel is van de continue zorg; ondanks het gevaar te snel tot conclusies te komen wanneer je iemand al langer kent is het voordeel enorm. Vooral in de avond-, nacht- en weekenddiensten situaties bij mogelijk acute situaties zal er nu een veel snellere medicalisering kunnen optreden dan vroeger. Veel meer diagnostiek en voor alle zekerheid insturen of het onderschatten en niet snel insturen, maar dat is nu eenmaal de prijs die voor verandering betaald moet worden.
Wat is er nu veranderd in die dertig jaar? Op zich is de eerste indruk bij mezelf dat er niet zo veel veranderd is. Alles lijkt, wat mij als huisarts betreft, zo een beetje hetzelfde. Je luistert naar klachten en/ of vragen van mensen en geeft zo advies ( op die wijze is een voetbalwedstrijd ook nog maar steeds iets waarbij tweeëntwintig kerels tweemaal drie kwartier achter een bal aan hollen), maar bij echte reflectie over wat de vakuitoefening als arts betreft is het onvoorstelbaar hoeveel er veranderd is.
Ik denk dat de gesprekstechniek veel beter is geworden, los van de toegenomen ervaring bij de ouder wordende arts is door training en lering veel meer inzicht mogelijk in de echte hulpvraag. Tevens is de inspraak van patiënten, het meedenken over zichzelf, veel vanzelfsprekender geworden en is het tijdperk waarbij de patiënt zijn/ haar eigen medische dossier beheerd veel dichterbij aan het komen. Zeker bij de veel vaker wisselende contacten met huisartsen en specialisten heeft dat veel meer voordelen dan nadelen.
Voorts is de diagnostiek veel minder agressief en belastend geworden. De invasieve onderzoek methoden met contrast, vooral voor beeldvorming in de letterlijke zin, zijn vervangen door CT scan, MRI, echo en al de andere methodieken met werkelijk een vaak ongelooflijk resultaat van driedimensionele en soms zelfs vier dimensionele beelden. De opname duur is aanmerkelijk verkort, door efficiëntere zorg; de operatie technieken zijn veel minder ingrijpend door het gebruik van een scoop in de buik, gewrichten als knie en schouder, maag/ darm en bloedvaten. Het laboratorium arsenaal is ongelooflijk uitgebreid, de dag in het ziekenhuis voor bepaling van bijvoorbeeld de schildklierwerking is vervangen door een, bijna standaard gedane, bloedtest. Zwangerschap met zijn vroegdiagnostiek is mogelijk armer aan romantiek maar rijker aan wijsheid; het bekend zijn van het geslacht in een vroeger stadium is misschien minder leuk voor de bevalling zelf maar lijkt het bevallen zelf niet minder spannend te maken en de echo is zo algemeen ingevoerd dat er ook niet, zoals in het verleden met vruchtwateronderzoek, een geselecteerde groep is die het kan weten.
Het gebruik van medicijnen is veel rationeler lijkt het, veel minder antibiotica, veel meer keuzes op basis van huisarts geneeskundige feiten samengevat in standaarden die mogen dienen als leidraad en voldoende ruimte geven tot individuele benadering.
Een fraai voorbeeld is de middenoorontsteking, die op basis van de kennis van de specialist behandeld moest worden met trommelvlies doorprikken, de paracentese, om de pijn te verlichten en de pus te doen afvloeien, ubi pus, ibi evacua, vaak gevolgd werd door een antibiotische kuur, terwijl er nu rustig 5 dagen afgewacht wordt met mogelijk zelfs beter resultaat, in ieder geval minder traumatische ervaringen voor moeder en kind; de urineweg infecties bij vrouwen, soms nog wel eens een reden om hals over kop ’s avonds de dokter te raadplegen, wordt nu vaak zonder medicatie rustig vervolgd en blijkt gewoon vanzelf over te gaan met natuurlijk altijd de uitzonderingen.
De veel grotere inzet, na scholing, van de assistentes als praktijk ondersteunster, zonder dat hier apart personeel voor moet worden ingezet heeft de diabetes zorg, hoge bloeddruk begeleiding en COPD/ CARA zorg minimaal hetzelfde in kwaliteit, mogelijk zelfs beter gemaakt. Het opvallende is dat bijvoorbeeld de diabetes zorg vroeger door een specialist werd gegeven en dat nu, net als bij de mamma care-, rheuma-, stoma- verpleegkundige een tussenkader aan het ontstaan is die deze zorg vaak veel dichter bij de patient lijkt te brengen en inhoudelijk betere zorg ( care) lijkt te geven.
Kwaadaardige aandoeningen zijn zoveel beter te onderzoeken en aan de hand daarvan te behandelen door bijvoorbeeld cel- cq weefsel typeringen, zoals bij borstkanker. Zinloze, vaak verminkende operaties, kunnen daardoor uitblijven daar ze niet nodig of zinloos zijn. Onnodige vroegdiagnostiek, zoals van prostaatkanker, waardoor de zogenaamde langere overleving grotendeels bereikt wordt door de betreffende man eerder patiënt te maken en de discussie over borstkanker screening bij de populatie zonder voorgeschiedenis in familie of zelf en de werkelijke zeer beperkte winst die daarmee behaald wordt en al de onnodige nadere diagnostiek en operaties die nauwelijks de kansen verbeteren zijn resultaten van steeds grootschaliger onderzoek en interpretatie van gegevens die erop gericht is goed te doen wanneer het mogelijk is en geen schade te doen wanneer het nutteloos is.
De apotheek is weg, deze service aan de patiënten, deze zeer directe medicatie controle bij de bron, deze inkomstenbron is verdwenen. In de persoon van Rob de Wolf is denk ik een zeer goed met zijn vak bezig zijnde apotheker gevonden. Of deze eigenlijk veel beter met zijn kennis tot zijn recht zou komen in de tweede lijn en alle huisartsen met hun assistentes de medicatie verstrekking en de voorlichting zouden moeten doen is in Nederland een lang geleden gepasseerd station.
