Het Rode Hart

Gepubliceerd op 10 oktober 2007

Dat was een mooie vlucht zo van Sydney over de droge, toch wel inspiratie voor nieuwe reizen oproepende, Simpson desert naar Alice Springs aan de weg van Darwin naar Adelaïde. Alice Springs ligt ongeveer halverwege, 5000km van al deze drie plaatsen, Sydney, Darwin en Adelaïde. Noord- Zuid is daarbij geasfalteerd en wordt elke twee jaar gebruikt voor de Solar Challenge race.

We hadden vijf dagen geplanned om het zogenaamde Red Centre te bezoeken, met als hoofd doel: Uluru, de alom bekende uit het platte, vlakke land oprijzende monoliet, uit een geheel bestaande steen, rode rots, maar ook wilden we naar de West Mac- Donnell Range, met zijn graf monument van de oprichter van de Flying doctors en zijn indrukwekkende rotsformaties, allemaal dirtroad, dus een 4WD gehuurd. Hertz.
Via overnachtingen in Glen Helen en Kings Canyon naar Uluru was het plan. De tijd van het jaar is er uitstekend voor, men raad aan van april tot oktober omdat het daarna wel erg warm kan worden, zeker boven de 40C.

We besteden, achteraf jammer, niet te veel tijd in Alice Springs. Gedreven door het idee: zo snel mogelijk minimaal 20 liter water en noodproviand inslaan en wegwezen. Jammer, omdat zo een centraal gelegen stad temidden van zoveel dorre woestijn een heel eigen charme heeft en bovendien ook voor de aboriginal communities een centrale positie heeft waardoor er aardige galeries en aanverwante culturele centra zijn.

Het alom aangeprezen Desert Park aan de Namatjira drive zou drie uur kosten zodat we, om 12.30 aangekomen zijnde, en nog vele kilometers dirt road te gaan hebbende en we dat bij voorkeur niet bij donker doen ( vanwege de kans op desastreuze ontmoetingen met wild life), besloten maar op weg te gaan met onze Toyota RAV4, de gehuurde Toyota Landcruiser was niet beschikbaar (!) doordat deze net een ongeval had gehad. Vooral voor Peter Bekker een smoes die vaker verteld is en ons, en eventueel U lezer, erop attent maakt altijd tevoren te checken ( een a twee dagen) of datgene wat je huurt ook inderdaad beschikbaar is

Al direct zie je, na Alice Springs uit gereden te zijn, het memorial voor dr Flynn ( omtrent de erop liggende steen zijn er wat wilde verhalen over aboriginele bevolking die de steen terug wilde hebben en later toch weer niet toen hen duidelijk was geworden hoeveel deze dr Flynn juist ook voor hen gedaan had) en rijd je de restanten van de ongeveer 400 miljoen jaar geleden opgestuwde bergketen van de Mac Donnell ranges langs en in. Bij dat opstuwen, de zogenoemde Alice Springs Orogeny ( bergvorming), werd het resultaat van 600 miljoen jaar sediment neerleggen gekanteld

Fors geologisch geweld, krom, bijna verticaal

, volgens de deskundigen. Sediment dat ontstaan was door de erosie van de oerkorst die zo een miljard jaar geleden hier dreef. Men schat die laag op een dikte van tien kilometer en vermoedt dat de Ranges na hun opstuwing de hoogte hadden van de huidige Rocky Mountains, nu door de eeuwenlange erosie duidelijk niet meer. Er zijn regelmatig aftakkingen van de Namatjira drive richting Glen Helen naar de door rivieren gemaakte gorges en naar chasmes die bij het splijten van de aardkorst zijn ontstaan. Bij het overstrekken van deze korst, waarbij magma naar boven kwam, die op zijn beurt weer stolde tot het donker groene doloriet wat weer zachter was en weggeslepen werd door erosie met uitzondering van enkele zichtbare resten, ontstaan spleten/ chasmes, met prachtige rotsformaties en een kijkje in de tijd. We kozen voor de Standley Chasm. Deze doet bij het doorlopen heel erg denken aan de spleet bij Petra in Jordanie, alleen mis je dan de in de wand van zandsteen uitgehouwen tempel.

Verder over de zeker redelijk te berijden weg richting Glen Helen bereiken we, na Ellery Big Hole, Serpentine Gorge en Ochre Pits rechts gelaten te hebben, je moet per slot keuzes maken, en lopen naar de aangeraden Ormiston Gorge waar de wanden veel donkerder gekleurd zijn dan het bekende zandsteen dat we tot nu toe steeds zagen. Dit blijkt kwartsiet te zijn en wel het zgn Heavitree Quartzite, ontstaan uit zandsteen door hitte en grote druk en daarbij een grote hardheid. Het is genoemd naar de plaats waar het voor he eerst beschreven is, zo gaat dat met die namen in de geologie. Donker van kleur.

Bij de gigantische bewegingen van de aardkorst zijn hier dikke lagen van de kwartsiet over elkaar heen geschoven wat je halverwege de helling kan zien aan de andere hellingshoek. Het bijzondere van deze plek is bovendien, zoals we later ook op een aantal andere plaatsen zullen zien, dat hier planten te vinden zijn die eigenlijk passen bij de tropen. De oerschol, Gondwanaland, waar Australië een deel van uit maakte, heeft zo wat rondgedreven op het vloeibare magma van het binnenste van de aarde en heeft een tijdje bij de noorpool gelegen, zoals bij de later nog te bezoeken Mount Conner blijkt, maar ook weer miljoenen jaren later bij de evenaar. Dit blijkt volop uit gevonden fossielen. Planten zijn, afhankelijk van zeer lokale biotoopjes en/of ecosysteempjes, in staat gebleken om de miljoenen jaren te overleven en te groeien en bloeien.
Het is hier allemaal prima te lopen naar de verschillende bezienswaardigheden, niet te ver, enig niveau verschil, zonodig wat klimmen en klauteren; steeds zorgen voor voldoende water mee, een liter per man/ vrouw per uur, maar dan kan het allemaal best. Wel altijd een zwachtel bij je voor eventuele beten door slangen, al hebben we er tot nu toe in de afgelopen jaar pas een gezien en goede zonnebescherming en een hoed met rand. Op heel veel plaatsen zijn er de beroemde Australische vliegen, zodat een vliegennet om je hoofd regelmatig irritatie kan voorkomen.
Wat die beesten hier te vreten hebben, behalve toeristen resten, weet ik niet want eigenlijk zie je relatief weinig dierlijk leven van welk formaat dan ook. Ook vogels zijn er beperkt, zowel ’s ochtends vroeg wanneer het nog koeler is als tegen de schemering; ook roofvogels zijn een zeer zeldzaam verschijnsel, zelfs niet in de buurt van kadavers.
We rijden door naar Glen Helen en arriveren daar vlak voor zonsondergang. Het is een plek letterlijk “in the middle of nowhere”, maar schitterend gelegen aan de rand van een hoge zandstenen wand

met een gorge welke door de Finke rivier gevormd is en waar een mooie poel zwemmen zeer aantrekkelijk maakt.
De vroegere homestead is handig verbouwd, er is een kampeer faciliteit, een restaurant en een soort motel. De prijzen zijn exorbitant. Daarvoor hebben de vertrekken airco, zodat een verblijf goed met het leven verenigbaar blijkt en we na een maaltijd voldaan gaan slapen.

De volgende ochtend naar de zonopkomst kijken op Mount Sonder= Rwetyepme, verder wakker worden met een plons in de tussen steil uit vertikaal opgestuwde sedimentslagen van Pacoota zandsteen gevormde wanden gelegen Gorge

. Indrukwekkend geweldig. En passant wordt ons doen en laten door een Dingo bekeken en zien we nog een tweetal Australische Darters, Slangenhals vogels, Anhinga novaehollandiae, oerachtig als de aalscholver.

Na het ontbijt verder op de Namatjira drive richting Tylers Pass over de Oost- West lopende West Mac Donnell range naar het zuiden, naar de Gosses Bluff= Tnorola, een impact crater gevormd

met het geweld van een miljoen maal de Hiroshima bom door een bevroren bal uit de ruimte met het weinig indrukwekkende, qua samenstelling, des te meer qua impact, gehalte van CO2, ijs en stof en wel vrij recent, slechts 142,5 miljoen jaar geleden, ± 0,8 in het Krijt. Hierbij werd tot 6 km diep de boel van zijn plaats gegooid en naar het oppervlak geworpen waarbij een geweldige krater ontstond, die op zijn beurt de afgelopen tijd weer wat weg geërodeerd is; dit lijkt me een tautologie, maar dat mag deze keer vind ik gezien wat er allemaal gebeurd is. Oorspronkelijk 22 km doorsnede, nu nog 5 km en 150 meter hoog.
De weg er naar toe is zeer dirt, en wat je ziet is niet echt adembenemend. Eigenlijk is het niet de moeite waard om ervoor om te rijden, maar ja je komt er toch langs en op Google Earth is het wel een mooi plaatje.
De weg vervolgend kom je op de Lapapinta road en de Mereenie loop. Voordat we dat doen gaan we nog even, 42km heen en terug naar het door Duits- Lutheriaanse zendelingen gestichte Hermannsburg, een typische aboriginal gemeente met een hoog inboorling gehalte en verder wat restanten van vroeger, iets wat honderd jaar oud is blijkt hier te vaak als bezienswaardigheid aangeprezen. Het bijzondere is het enkele kilometers terug via een echte 4WD track te bereiken Palm Valley; met, door de zeer langzame stijging van het land welke gelijke tred hield met de erosie, handhaving van de oermeanders van de rivier waardoor zich een bijzondere Palm bomen vegetatie kon handhaven. We durfden het niet aan met onze RAV4 en vervolgden zonder palmen gezien te hebben, de Red Cabbage Palms, Livistona mariae. Gezien het steeds grotere golfplaat karakter van de weg erna een gelukkige keus, het was echt afschuwelijk, zowel hard rijden waarbij je maar de helft van de hobbels raakt en ook de helft van je kontact maar hebt, als langzamer was niet leuk; dat is nu eenmaal soms ook dirt road rijden.
Uiteindelijk kom je dan via de reeds genoemde Mereenie Loop, met speciale permissie van de abo’s, in het Watarrka Natonal Park met de fraaie Kings Canyon. We rijden door naar het 12 km verderop gelegen Kings Canyon station waar we in Safari cabins blijken te slapen

, geen airco, wel een fan en een donkere, zeer overdadig met sterren bedekte hemel.

De Kings Canyon met zijn 300 meter hoge steile gladde wanden

is buitengewoon indrukwekkend en is goed te bezoeken met een drie uur lange wandeling welke begint met een gemene klim, heart break hill of leuker nog heart attack hill genoemd door de locals, maar daarna is het heel goed te doen. Voldoende water mee, een liter de man/ vrouw per uur, weet U wel, en wat te eten. Gezien de te verwachten temperaturen is het raadzaam zeer vroeg te vertrekken, voor het ontbijt weg.
Het is zandsteen, gevormd uit sediment neergelegd in de oerzee welke 440 miljoen jaar geleden het centrum van het later Australië bedekte. Sediment aangevoerd door rivieren en stromingen. De onderste laag is ouder en herkenbaar aan de fossielen van de dieren die toen in leven waren en kenmerkend zijn voor de leeftijd van 440 miljoen jaar geleden, de Trilobieten in het zogenoemde Carmichael Zandsteen. Het is meer crumbly en bevat zachtere mineralen, {een mineraal is per defintie: een in de natuur voorkomende homogene vaste stof, meestal met een geordende (kristallijne) rangschikking, bepaalde fysieke eigenschappen en met een bepaalde chemische samenstelling}, gemengd met kwarts, het op de aarde meest voorkomende mineraal, silicium dioxide, rood bruin door de menging met ijzeroxide, oftewel gewoon roest.
De hogere laag is zo goed als zeker na het droogvallen gevormd en wordt Mereenie Zandsteen genoemd, met een veel lichter kleur aspect, bijna wit en bestaand uit wit zand dat hoge duinen heeft gevormd, opgewaaid met de langdurig uit een richting waaiende oerwinden, welke van tijd tot tijd van richting veranderen, of zelf of de onderliggende aarde zodat er zogenoemde cross- beddings

waar te nemen zijn in de rotsen. De zandsteenvorming vanuit deze zandduinen vindt simpelweg plaats door de geweldige druk van de bovenliggende lagen waarbij de silicium dioxide SiO2 moleculen in elkaar gedrukt worden en steeds compacter tegen elkaar komen. Er vindt vervolgens door calcium carbonate van schelpen wanneer zeedieren mee zijn neer geslagen, maar dat kan ook van allerlei andere origine in het zand terecht zijn gekomen, een soort cementering op.
De buitenkant van dit zandsteen

is weer rood geworden door neerslag, na het ontstaan, van ijzer. Tevens zie je in deze lagen versteende zand rimpelingendoor golfjes werking tijdens de verstening. De toplaag vertoond een zeer regelmatig kruispatroon waarin barsten en spleten komen welke op hun beurt weer plekken voor erosie zijn en er een soort bijenkorfen landschap ontstaat

. Het Mereenie zandsteen blijkt vrij poreus en kan veel water vasthouden waardoor er weer een opvallende plantengroei op deze hete plaats mogelijk is, zeker in de wat koelere dalen en er tuinen van Eden ontstaan

met zeer oude planten en een grote variatie aan vogels en kleinere kruipdieren.