Iranreis 2015 6. Kashan naar Teheran

Gepubliceerd op 4 december 2015

13/11 Het hotel ligt vlakbij de Fintuinen. Toevallig ( je kan er ook wat kopen?) ligt hier ook de rozenwaterkweker/maker naast, zodat ook daar een bezoek gebracht kan worden om te zien hoe dat destillaat gemaakt wordt en hoe ontzettend veel blaadjes er nodig zijn voor een flesje goede kwaliteit. Veeeel! Er ontstaat een olieachtig substraat uit de waterige brei van blaadjes en water, dat op zich weer gedestilleerd wordt.

De Fin tuinen bevat, heel prozaisch, het Kashans Fin bad waar Amir Kabir, de kanselier van de koninklijke Qajanid famile in 1852 werd vermoord. In opdracht van Koning Nasereddin Shah. Het is maar dat U het weet! Het badhuis is er niet minder fraai door.

Nog meer weetjes: de tuin is van tweede helft van 16e eeuw qua begin (en daarmee de oudste nog bestaande tuin in Iran) en werd in 2007 aan de Unesco erflijst toegevoegd. 2,3 hectare met waterpartijen en fonteinen; gevoed vanuit een forse bron in de bergen, omgeven door een muur, met wachttorens. De waterwegen kruisen elkaar, chahar bagh, als verwijzing naar de beschrijving van het paradijs in de Koran waar rivieren elkaar kruisen.

De cipressen zouden deels 400 jaar oud zijn. Voor als het U wat zegt: hij bevat ontwerp elementen uit de Safavid, Zandiyen en Gajar periode. Zou zelfs tot een der 50 mooiste tuinen van de wereld behoren.
Ikzelf vind het aardig, net het omrijden waard, maar zeker niet prachtig of zeer mooi. Verwend door de Japanse tuinen?? Dat is niet eerlijk, dat is appels en peren vergelijken. Japan verdrinkt bijna in de regen, terwijl Iran al eeuwen geen lusthof met veel water is!

Wat hebben de tuinen in Iran wat ze zo speciaal zou maken. Er blijkt in ieder geval een forse filosofie achter te zitten. Wellicht een streven naar een paradijs op aarde. Het woord pairidaēza uit het oude Avestan (oude Iraanse taal, van Zoroaster) kwam via het oud Grieks παράδεισος (parádeisos) in Europa terecht als paradijs, maar betekent oorspronkelijk dus: ommuurd, bv ommuurde tuin; een ommuurde plaats bedoeld voor reflectie, meditatie, ontspanning, ontmoetingsplaats voor vrienden, maar vooral ontspanning.

Het ontwerpen van tuinen zou al 4000 jaar geleden begonnen zijn. In ieder geval hebben we de restanten gezien in Pasargadae uit 500BC. Tijdens de Sassanieden ( 3e- 7e eeuw AD) en onder invloed van het Zoroastrisme kwamen waterpartijen steeds meer in het ontwerp voor; vooral met kruisende waterpartijen. Zonlicht en zijn effecten blijkt een belangrijke component bij het ontwerp. Textuur en vorm zijn eveneens bepalend. Maar ook, zeker gezien het hete klimaat, is schaduw ook belangrijk en irrigatie kon dankzij de qanats goed plaats vinden. Dat alles overwegend zijn de bezochte tuinen in zo een woestijn land toch wel heel buitengewoon, niet altijd mooi, maar wel bijzonder.
Voor verdere informatie moge ik U verwijzen naar https://en.wikipedia.org/wiki/Persian_gardens.

Dan gaan we richting Qom, dat we rechts laten liggen, deze keer, en richten de neus naar Teheran. Even voorbij de afslag Qom bezoeken we een stop/rustplaats. Zoals alle rustplaatsen onderweg is ook deze opvallend schoon. Dat verklaar ik met het feit dat rustplaatsen vaak gebruikt worden voor het vijfmaal daagse gebed. Dat wordt vergezeld met properheid. Deze stopplaats toont in het damestoilet nog iets anders, volgens onze vrouwelijke mede reizigers. Namelijk een verhoogde opmaak en omkleedactiviteit van de Iraanse dames en meisjes. Vele komen net uit Qom!! Over hypocrisie gesproken. De dames zijn weer op weg naar hun normale leven.

Na het internationale vliegveld gepasseerd te zijn komen we bij het mausoleum van Khomeiny. Een mausoleum dat het bezoekersaantal schrikbarend zag dalen, de afgelopen decenia. Maar dit is gekeerd nadat er een groot winkelcentrum naast is gebouwd. Het is van buiten een groot indrukwekkend gebouw met grote fonteinen ervoor. Vlak ernaast is ook de grote Martelaren begraafplaats gelegen. De gevallenen uit de Irak- Iran oorlog; ook de veteranen die later gewoon overlijden kunnen hier begraven worden.

Het is minder indrukwekkend dan de oorlogsbegraafplaatsen in Europa, maar je moet ook eigenlijk niet vergelijken. Ten opzichte van 15 jaar geleden is het door de toegenomen begroeiing minder ontroerend. Al blijft het afschuwelijk om te realiseren hoeveel jeugd er de mijnenvelden ingejaagd zou zijn in deze onzinnige oorlog. Een oorlog door Sadam gestart! Het wordt blijkbaar nog steeds beschouwd als een item voor de toerist. Ik kan dat niet echt onderschrijven. Het is recente historie maar zo is er meer te bedenken. Dan is een bezoek aan het mausoleum van Khomeiny een belangrijker item, denk ik.

Verolgens gaan we dwars door het stampvolle Teheran, van zuid naar noord. Omdat volgens onzalige planning nu een bezoek aan de paleizen van de Shah op het programma staat. Dat blijkt dus heel slecht gepland, want zoals te verwachten is met de altijd aanwezige verkeerscongestie van Teheran blijkt zo een rit tijdvretend en geen bijdrage tot het meer gaan waarderen van Teheran. De in de bus en de te verwachten verkeersopstoppingen doorgebrachte tijd blijken inderdaad zinloos te zijn besteed want het paleizen complex blijkt om 16.00 te sluiten. Dat is 10 minuten voor onze aankomst. Zelfs wanneer we op tijd waren geweest hadden we nauwelijks genoeg tijd gehad om de paleizen te bezoeken!

Conclusie is dat Teheran in ieder geval en drukke stad is, waar de infrastructuur achter loopt bij de ontwikkelingen van het verkeer. Wij zien vrij veel nieuwbouw, er zijn busbanen, maar niet voor onze bus.

s'Avonds bezoeken we op voorstel van onze reisleidster een kunst- en ontmoetingscentrum waar een redelijk liberale sfeer zou heersen, als uitlaat mogelijkheid voor dieze gemuilkorfde bevolking. Ook hier nog steeds hoofddoeken en chadors maar mogelijk meer gesanctioneerde openheid. Het bijbehorende restaurant wordt in ieder geval door een redelijk duidelijke gay figuur gerund.