Naar Athene deel 2

Gepubliceerd op 29 oktober 2013

De volgende dag vervolgden we de kustweg, rood 8, om bij Budva ( inmiddels zijn we de grens van Montenegro gepasseerd) naar links het geel met groene weggetje naar Podgorica, de hoofdstad van Montenegro te gaan. Een land van niets, 650.000 inwoners, 78,5% Christenen, 15% Islam, dat bij een referendum in 2006 besloot onafhankelijk te willen zijn van Servië ( hiermee had het na 2003 een confederatie gevormd) het werd een kandidaat lid van de EU. Wij hebben niet iets echt interessants opgemerkt zodat we vrij snel Albanië binnen rijden op weg naar Tirana. Albanië is duidelijk arm in zijn grensstreek, de wegen zijn goed en het verkeersgedrag, waarvoor in de Lonely Planet was gewaarschuwd viel alles mee. Er loopt in feite maar een weg, de rode E 762, langs het Skadarmeer via Shkodra naar Tirana, tweebaans asfalt. Tirana, reeds bewoond in de Romeinse tijd, werd volgens informatie op wikipedia pas onder de Ottomanen een stad van betekenis; het was zelfs al, zo blijkt uit resten, in het Paleolithicum bewoond. Aanvankelijk Tehran genoemd om de succesvolle campagne van de stichter Sulejman tegen de Safawiden in het Perzische rijk te memoreren.

Er werd een fraaie moskee, de Et’hem Bey moskee, gebouwd. In het centrum is het allereerst levendig, blijkbaar een groot verschil met hoe het was tijdens de gesloten, grijze stalinistische periode zo kort geleden, volgens de LP info, en gezellig aangekleed. Wij verblijven in het International Hotel aan het centrale Skanderbergplein waar de moskee vlakbij gelegen is en zien een drukke boulevard, Deshmoret e Kombit met talrijke restaurants en terrasjes zoals in elke moderne stad. Het is er gezellig, autoluw en veilig.

Na een goede nachtrust vervolgen we onze route over de E852 richting Elbasan en de grenspost met Macedonië bij Rrjace, na de verlaten oude post zien we een grote splinternieuwe ( waar blijft toch al dat EU geld?) welke we zonder enig probleem passeren. Ook hier zijn de wegen goed, asfalt, meestal tweebaans, weinig vrachtverkeer, de weg wordt nu M44 naar Struga en vervolgens Ohrid aan het gelijknamige meer. Niets spectaculairs, we vervolgen de weg Griekenland in en nemen de E86 naar Kastoria, een plaats op een schiereiland in het Orestiade meer, ook weinig spectaculair al vinden we na wat voorthobbelen over gladde keien straatjes een leuk, splinternieuw hotel in het heel oude deel, genaamd: Orologopoulos; dat heeft iets te maken met mond en taal of woord, maar verder kom ik er niet achter. Wij vinden er een goede nachtrust na een leuk dineetje bij de brakkig engels sprekende lokalen.
Verder richting Athene,via Delphi staan we plotseling voor een UNESCO World heritage site en wel de kloosters van Meteora,

vlakbij Kalambaka in de Pindus Mountains. Plots zijn er grillige vinger van rots of pilaren van steen die uitsteken boven het landschap, resten, 60 miljoen jaar geleden heeft hun oorsprong gelegen in het neerslaan van sedimentair zand, zandsteen vormend en grotere afgeslepen brokken, conglomeraat makend, dat later nadat de zeebodem door de bewegingen van de continentale plaat in dit gebied omhoog wordt gedrukt door erosie resulteert in deze bizarre vormen. Hierop hebben vanaf de 11e eeuw monniken kloosters, totaal 24, waarvan nog zes over, gebouwd nadat ze de boze buitenwereld waren ontvlucht. Meteora vinden we terug in meteoriet hetgeen “midden in de lucht/ hemel” betekent. De hoogte is globaal 313 meter, gemiddeld. De horizontaal zichtbare lijnen geven de hoogtes van prehistorische zeeën aan.
Wij moeten door naar Athene en bezoeken de kloosters verder niet maar rijden richting Delphi.

Delphi is natuurlijk bijzonder omdat het zo beroemd is; het is beroemd omdat het orakel zo een belangrijke plaats leek te hebben ingenomen, althans volgens de overlevering. In hoeverre het orakel echt de geschiedenis heeft bepaald kan ik niet bepalen, maar de uitgekozen Pythia, een vrouw van eenvoudige komaf, werd zo goed als zeker bedwelmd door uit spleten opstijgende ethyleengassen, narcotiserend en zweverigheid veroorzakend. Haar uitspraken, terwijl ze in een klein vertrek onder in de tempel gezeten was, vlakbij de spleten in de grond, werden door deskundige priesters, de zogenoemde profetes, vertaald en waren vaak voor meerdere uitleggen vatbaar. De bedwelmende gassen kwamen met het grondwater omhoog uit dit op de grens van enkele breukvlakken gelegen tempelkomplex.
Bovendien is Delphi toch wel heel bijzonder gelegen, zeker vanaf ons hotel Acropolis gezien. Een prachtig dal met een weg welke geleidelijk opklimt vanaf de oever van de zee,

Golf van Korinthië, naar het tempelkomplex, waarbij je je heel goed kan voorstellen hoe 2000 jaar geleden mensen met de boot gekomen naar deze raadgevers hun tochten maakten. Het tempelcomplex is grotendeels van de aardbodem verdwenen, maar de lay- out is nog goed te zien. Het is voorall een aparte plek. Maar wij moeten door naar Athene.

Athene is druk, absoluut geen mooie stad. Het heeft heel weinig van de allure van Rome. Er is behalve de Acropolis en de poort van Hadrianus eigenlijk niet zoveel echt opmerkzaam, behalve dat het eigenlijk een stad is met een centrum dat nauwelijks mooie of bijzondere architectuur laat zien.
Het is opvallend dat dit volk ooit zoveel pracht heeft voortgebracht er nu zo weinig van te zien is. Maar ja eigenlijk was de grote tijd van het Griekse rijk ook van 776 ( het jaar van de eerste officieel opgetekende Olympische spelen en het begin van de Griekse tijdrekening) tot 323 voor Christus ( het sterfte jaar van Alexander de Grote en het begin van het uiteenvallen van het inmiddels grote rijk) of nog veel ouder, b.v. Kreta.

Wanneer je je verder verdiept in de geschiedenis van deze stad is het gebrek aan monumenten eigenlijk niet zo verwonderlijk.
De stad is na het uiteenvallen van het grote rijk van Alexander de Grote vele malen geplunderd.
Om maar een paar gebeurtenissen te noemen: de Herulen, Oost Germaans volk verwant aan de Goten (welke later onder leiding van Odoaker de laatste West- Romeinse keizer Romulus Augustulus in 476 onttroonde en zodoende een eind maakte aan het West Romeinse rijk) wisten in 267 Athene al te vinden en te plunderen, een verwoestende aardbeving in 375 was er ook nog in deze op kruising van breuklijnen gelegen stad, toen de Visigoten onder leiding van Alarik I in 396 en vooral de opkomst van het Christendom met het groter groeien van Constantinopel. Het belangrijker worden van dit nieuwe kerkelijke centrum zorgde ervoor dat talrijke kunstwerken naar deze nieuwe hoofdstad werden getransporteerd; vooral door keizer Constantijn. Vervolgens was er Theodosius die in 429 nog eens de oude godsdiensten verbood waarop alle oude tempels werden gesloten of tot christelijke kerk omgebouwd, tot het Parthenon toe en met het sluiten van de filosofenscholen in 529 door Justianus was de glorietijd echt over. ( Dit alles volgens informatie verkregen via Wikipedia).
Tot afsluiting van deze teloorgang kwamen er in 580 nog eens, nu Slavische, stammen de restanten plunderen zodat een armzalig stadje overbleef.
Dat noemen wij de tand des tijds, maar het is vooral de verwoestende kracht van de homo sapiens die zo destructief is geweest en dat is de Atheners zelf niet echt kwalijk te nemen.
De Akropolis werd in de eeuwen daarna, onder andere door de Turken gebruikt om kruitvoorraad op te slaan. Onder, nota bene, het Parthenon, dat prompt door een Venetiaanse bom werd getroffen en onherstelbaar beschadigd werd, dit nadat het Niketempeltje al door deze Turken was ontmanteld om een geschutstelling op die plaats te maken en een blikseminslag het Erechtheum, dat ook al als kruitmagazijn was ingericht, vernielde.
De Engelsen kwamen nog eens helpen, omstreeks 1800, met het verwijderen van grote hoeveelheid beeldhouwwerk van de Akropolis om in Londen te bewaren. ( Veel van de Chinese kunstschatten zijn bewaard gebleven omdat ze voor de culturele revolutie en andere oorlogen, naar musea elders waren gebracht. Het is niet altijd slecht dat verslepen naar elders). Toen er nog eens een Griekse onafhankelijkheids oorlog werd gevoerd bleef er 40% van het verbouwde oppervlak van de stad over, de rest was verwoest en er woonden nog 8000 mensen.

Grieks- Turkse oorlog zorgde voor grote stromen, Grieks sprekende, vluchtelingen uit Turkije welke naar Athene kwamen om er te blijven en grauwe, miserabele voorsteden deden ontstaan. Zo ontstond de lelijke miljoenenstad.

De, enige tientallen jaren geleden nog aantrekkelijke, Plaka, tijdlang de Turkse wijk van de stad, is nu zo een op toeristen ingestelde en ingerichte wijk dat veel van de charme verloren is gegaan.