Sorry zeggen, een nieuw begin??

Gepubliceerd op 14 februari 2008
Sorry
Sorry
Wat een dag was het voor Australië gisteren, 13 februari 2007, en dan met name voor haar indigenous bevolking, de Aboriginals en Torres strait Islanders ( deze laatste groep, ook indigenous, wordt gezien de verschillende culturele en genetische achtergrond apart genoemd).
Wat gebeurde er dat deze dag een nieuw begin zou kunnen blijken? Dat er iets gebeurde waar 11 jaar Howard, de vorige premier, nu weggestemde ex leider der liberalen, niet voor heeft willen zorgen.

Er is SORRY gezegd, sorry voor alles wat er in het verleden met de aboriginals gebeurd is. Sorry voor het feit dat meer dan 60 jaar lang kinderen bij hun ouders werden weggehaald, weggesleurd, weggescheurd om in een witte omgeving op te kunnen groeien.
Doel: een einde maken, door assimilatie, aan het ras. Een ras dat al 60.000 jaar op dit continent aanwezig was. Men schatte dat er in vijf, maar wel zeker zes generaties een zodanige verdunning zou zijn opgetreden dat er geen probleem meer zou zijn.
Natuurlijk speelden andere motieven ook een rol. Natuurlijk, evenals nu nog steeds, waren de omstandigheden waaronder de aboriginal kinderen moesten leven heel anders dan de blanken gewend waren, soms, mogelijk zelfs vaak, waren hier omstandigheden waar elke Raad van de Kinderbescherming over zou beslissen dat ze onacceptabel of voor verbetering vatbaar waren.
De wijze waarop “democratisch”( de aboriginals kregen pas in 1967 stemrecht) besluiten en wetten hun lot aangaande werden genomen is alleen al stuitend en maakt het daarom extra moeilijk te accepteren dat er ook goede intenties aanwezig waren.

Hoe dan ook: de uitvoering van de wetten en besluiten zijn zo verschrikkelijk traumatisch geweest dat er geen goed woord voor is te vinden. Als beesten weggesleurd, zonder rekening te houden met wat voor gevoelens bij moeder of kind ook, nooit meer contact toestaan in de latere jaren werden door overheids- en/ of kerkelijke instanties grote groepen kinderen, men spreekt van zeker 50.000 over de jaren, in blanke gezinnen maar meestal in kindertehuizen geplaatst, waar ze na enig basaal onderwijs, grosso modo als goedkope arbeidskrachten, vaak niet eens betaald, werden gebruikt. Contacten met andere aboriginals werd ontmoedigd of beschreven als vies of ongewenst. Broertjes en zusjes werden van elkaar gescheiden en gescheiden gehouden, ze groeiden op verschillende plaatsen op verschillende wijze op.
Natuurlijk zijn er uitzonderingen geweest, natuurlijk zijn er goede bedoelingen geweest, dat is er ook bij al die priesters en andere geestelijken die in de loop der jaren kinderen misbruikt hebben, maar waar het op neer komt is een systematisch streven naar het doen verdwijnen van een door de blanken als ongewenst en minderwaardig gezien volk en zijn cultuur, daarbij op grote schaal misbruik makend van het gebodene zoals zo duidelijk is aangegeven in het rapport over de stolen generation uit 1997, genaamd “Bringing them Home”.*

De vraag of de huidige generatie hier verantwoordelijk voor is nauwelijks relevant. Natuurlijk zijn noch wij noch zij verantwoordelijk voor daden uit het verleden van voorvaderen, dat is een mode verschijnsel met ongewenste bijverschijnsel. Wel zou het een kleine moeite moeten zijn om toe te geven dat er verkeerde besluiten zijn genomen en dat je dat spijtig vindt en vooral wanneer dat door de onderdrukte partij gevoelsmatig als heel belangrijk ervaren wordt besluiten dat je daarover sorry zegt.
Sorry, ik lijd mee met wat jou als volk is aangedaan. Het is aangedaan door mijn voorvaderen en ik zal er alles aan doen om het nu beter te doen. Om zeker ook proberen recht te zetten wat er gebeurd is. Vooral door er meer dan alles aan te doen dat je, zo niet meer, dan toch zeker dezelfde kansen krijgt als iedere andere Australiër hier goed te kunnen leven.
Compenseren? Schadeloos stellen voor aangedaan leed? Daarover is men het niet eens. Het lijkt mij niet zo zinvol om met individuele uitkeringen schade te herstellen. Maar zeker moet voorkomen worden dat er allerlei individuele processen ontstaan, met miljoenen kosten voor beide partijen. Wel lijkt het mij volkomen terecht om diegene wiens/ wier loon nooit of slechts voor een deel is uitbetaald te compenseren; de bewijslast zal hier bij de overheid moeten liggen wanneer papieren zijn kwijtgeraakt. Wel lijkt het gerechtvaardigd te compenseren door geld nauwelijks een rol te laten spelen bij het bepalen van maatregelen. Wat het ook kost er moet nu eindelijk resultaat geboekt gaan worden.
Compenseren door nu maatregelen te nemen die zorgen voor een verbetering van de leefomstandigheden van de huidige 450.000 aboriginals, die een levensverwachting hebben die 17 jaren korter blijkt dan de rest van de bevolking, waar, de uit ontwikkelingslanden bekende ziekte, trachoom, dat blindheid veroorzaakt, nog voorkomt, waar massale werkeloosheid heerst, waar kinderen op grote schaal sexueel misbruikt worden, alcoholisme en petrolsniffing de standaard manier is om te vluchten voor de werkelijkheid en waar onderwijs door gebrek aan leerkrachten nauwelijks enig niveau haalt.
Het trieste hierbij is dat er al zo waanzinnig veel rapporten verschenen zijn over wat er allemaal zou moeten gebeuren dat het geen eenvoudige zaak blijkt te concluderen wat te doen. Ook is er al miljoenen in maatregelen gestopt en lijkt het idee om de aboriginals het zelf te laten beslissen en uitvoeren door gebrek aan echt capabel kader onmogelijk.
Toch lijkt het erop, zeker wanneer er gekeken wordt naar maatregelen bij ander indigenous samenlevingen, zoals de Canadeese indianen, dat goed georganiseerd en gefinancierd onderwijs de basis zal moeten zijn. Tezamen met een analyse van de oorzaken voor falen uit het verleden.
Het lijkt van het grootste belang om vooral de aboriginals zelf de besluiten te laten nemen over hun lot, gesteund door deskundigen, maar vooral hen zelf.

Er is nu in ieder geval sorry gezegd door de gezamenlijke volksvertegenwoordiging en er is een duidelijk signaal gegeven; zonder dat de problemen van gisteren daar morgen opeens anders door zijn.
Het echte werk zal nu moeten worden voortgezet, mogelijk met een andere insteek. Mogelijk vooral met een gezamenlijke inzet en een federale aansturing.

Afsluiting:

We mogen hopen op echt resultaat, het verleden maakt me echter nogal somber ten aanzien van wat bereikbaar blijkt te zijn.
Er was de hier beroemde Redfern ( wijk met veel aboriginals in Sydney) Park Speech van premier Keating in 1992, met tijdens zijn regerings periode, naar aanleiding van uitspraken van het Hoge gerechtshof, aanpassen van de wetgeving waardoor erkenning van de rechten op land van de oorspronkelijke bewoners; er was het beroemde “Bringing them Home” report uit 1997, helaas gevolgd door de “black armband history” reactie van Howard. Door zijn ontkenning van het aangedane onrecht en de liberale passiviteit cq laissez faire policy, volgens velen, echte verbetering onmogelijk heeft maakt. De rapporten en toespraken lijken allemaal druppels op een gloeiende plaat. Gefriemel in de marge. Geen aanzet tot echte substantiële verbeteringen.

Wat is er allemaal gebeurd, en wat niet, en vooral: waarom niet, waarom heeft het niet gewerkt en wat kan er wel werken is de belangrijkste vraag.

Heel leerzaam is het lezen van het boek: “Why warriors lie down and die”van Richard Trudgen waarin duidelijk wordt gemaakt hoe moeilijk alleen al communiceren met anders denkende mensen met een eigen cultuur is. Voorts is de “Original Australian”Josephine Flood rijk aan basis informatie.

De grote vraag is natuurlijk wat je eigenlijk kan verwachten in dit verband en op welke termijn.

Ik zal er, met mijn beperkte kennis, kort op in gaan:
a. Er is een gebrek aan de meest elementaire scholing. Wanneer dit wel vanaf morgen gebeurd duurt het 16- 26 jaar voor het enig effect heeft.
b. Er is massale werkeloosheid bij een zeer gebrekkige infrastructuur. Wanneer dat vanaf vandaag wordt aangepakt duurt het 10 jaar voordat er grootschalig effect van is. Al zal er een toename van werkgelegenheid en vooral werkervaring kunnen ontstaan in de opbouw fase.
c. Gezondheid is erbarmelijk met diabetes mellitus, alcoholisme, trachoom, voedings- en verslavingsproblematiek ondanks drooglegging in vele communities. Wanneer er goede prenatale zorg, consultatiebureaus voor moeder/ vader en kinderen vanaf morgen worden uitgerold dan is dat bezet door niet aboriginals, wil je dat met eigen mensen doen, noodzakelijk voor het vice versa begrijpen ( zie Richard Trudgen) dan ben je 25 jaar verder. Met import is er met de huidige tekorten van medisch personeel beperkt wat op te lossen. Verandering instroom procedures, vooral voor EU- artsen, zijn noodzakelijk bij Medical Boards: onmogelijk met huidige starheid.
d. ontbreken van kader bij indigenous stammen, vorming daarvan 5- 10 jaar na basisopleiding.

Samenvatting: begin met trainen, trainen en trainen.

Bijlage:

Aanbevelingen uit het “Bringing them Home”report uit 1997:
The inquiry produced the Bringing Them Home report, which made 54 recommendations to the newly elected Coalition government in 1997. A key component of the report was measures to make reparations including an acknowledgement and apology, guarantees against repetition through community education and appropriate legislation, and measures for rehabilitation, including language and culture centres, family tracing and reunion services, and protection and access to records.
It also called for measures for restitution: counselling services and indigenous control of the welfare of indigenous children, and monetary compensation for those directly affected by forcible removals for economically assessable damage, for example, for physical and mental harm, loss of opportunities, loss of culture and land rights.
Problemen bij de uitvoering, ( op basis van terugrapportage uit 2004):
• Difficulties encountered by BTH counsellors (for both surveys) included the following categories:
• inadequate services, resources and funding
• administration issues
• poor staff and employment conditions
• lack of professional networking and support opportunities
• poor community perception of the BTH counsellor program and difficulties caused by cultural issues.
• Some of these categories (eg services, staff and employment conditions, and community perceptions) overlapped with the program achievements identified by BTH counsellors.