Per Harley naar Athene 2013, deel 1
Gepubliceerd op 29 oktober 2013
Motorreis Villach--> Athene vv, veel kilometers.
Karlovac ( Kroatië),
Mostar ( Bosnië Herzegovina),
Dubrovnik ( Kroatië),
Tirana (Albanië),
Kastoria ( Griekenland),
Delphi
naar Athene en vervolgens terug via
Paralia bij Thessaloniki,
Sofia ( Bulgarije),
Drobeta Turnu Severin, Timisoara ( beide Roemenië),
Balatonfuhrer aan het grote endorheische meer Balaton ( Hongarije),
Anger en Murau weer naar Villach ( alle drie Oostenrijk).
Daarbij werd er gereden door Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië, Bosnië Herzegovina, Montenegro, Albanië, Macedonië, Griekenland, Bulgarije, Roemenië en Hongarije. Er werd een 5700km afgelegd in 15 dagen.
Veel grenzen gepasseerd, sommige niets voorstellend doordat de landen deel zijn van de EU, soms wat meer aandacht aan de paspoorten en verzekeringspapieren. De euro bijna overal welkom, bijna overal kon je je met Engels goed redden.
Rit Wassenaar naar Dusseldorf was zonder problemen. Wat vochtig, maar dat mocht de pret niet deren, bij Maarsbergen hadden Peter Bekker en ik afgesproken zodat we vanaf daar aan onze gezamenlijke tocht konden beginnen.
De Garmin GPS leidde ons in Dusseldorf, naar het autotrein station zodat dit ook weinig problemen gaf. Ruim op tijd en op de bekende manier aan boord alwaar de motor routineus werd vastgezet tezamen met talloze andere motoren.
Dusseldorf werd gekozen als vertrek plaats omdat de autotrein Den Bosch naar Koper voor 5 juli al bleek volgeboekt.
De couchettes zijn als vanouds. Men zit maximaal met vijf man in een zespersoonscoupe, en kan, wanneer het meezit, een eenvoudige warme maaltijd in de restauratie nuttigen, alsmede drank tot zich nemen. Op de terugweg is er een elektriciteitsstoring , helaas niet ongebruikelijk in deze sterk verouderde wagons ( volgens zeggen), zodat er geen eten verkrijgbaar is; dat is natuurlijk erg onaangenaam wanneer je niets bij je hebt.
Een nachtelijke rit naar Villach met relatief lange stoppauzes onderweg voor aan en afkoppelen trein delen met andere bestemming; men komt ‘s ochtend vroeg in Villach aan en is na 45 minuten uitgeladen en klaar om te vertrekken.
Tenzij de motor niet wil starten.
Deze kon pas iets over de accu zeggen na twee uren laadtijd waarop ik besloot maar een nieuwe accu te laten installeren, wat wel direct gedaan kon worden.
Gevolg was dat we de mooie pasweg naar Kranjska Gora in Slovenië, ongeschikt voor caravans, als vuurproef moesten laten schieten. We besloten een combinatie van grotere weg en kleinere gele weggetjes richting Karlovac te nemen, zodat we spoedig, via de 91 en 101, Oostenrijk achter ons lieten en Slovenië binnen reden. Goede wegen. Niet te druk verkeer en snel op zoek naar de bekende Michelinmap weggetjes: geel met groene rand, wat scenic route betekent.
Slovenië? Ooit van gehoord, inmiddels, sinds 2004, lid van de EU en een echt land met bijna 2 miljoen inwoners en een oppervlakte van 20.373km2 ( Nederland 41.526km2) met hoofdstad Ljubljana en Adriatische zee kustplaats Triëst. Hoofdbevolkingsgroep zijn de Slovenen, met 90% de belangrijkste. Zij zijn afkomstig van een afsplitsing van Slavische stammen die zich omstreeks 570 in de regio tussen Alpen en Adriatische zee gingen vestigen, maar waarbij het, volgens Wikipedia, tot de Renaissance en de daarop volgende Verlichting duurde voordat zich een eigen Sloveense identiteit ontwikkelde met een eigen ( Zuid- Slavische) literatuur en in de 19e eeuw politieke dimensies. ( Er werd pas in 1918 een Nationale Raad uitgeroepen dat het eerste zelfstandige Sloveense bestuur vormde binnen een confederale staat van Slovenen, Kroaten en Serven.)
Na WO2 werd het de welvarendste republiek van de Socialistische Federatieve Republiek Joegoslavië en het werd na de Tiendaagse oorlog bij het akkoord van Brinio in 1991 onafhankelijk.
{ Na de dood van Tito in 1980 werd grote verdeeldheid in Joegoslavië op basis van etnische, religieuze, politieke en economische verschillen zichtbaar en geconfronteerd met het “groot- denken” van de Servische nationalist Milosevic werden de regeringen van de andere republieken alert om eigen autonomie na te streven. Hierbij wist Slovenië duidelijk te maken dat het onafhankelijk van Servië wilde zijn door een gezamenlijke actie, de zogenoemde “ action North” van 1989, van de oppositie en het gedemocratiseerde communistische establishment en uitgevoerd door Sloveense politie eenheden. Deze actie was gericht tegen de omverwerping van lokale gouvernementen door Milosevic loyalisten, zoals wel gelukt was in Kosovo, Vojvodina en Montenegro; met hulp van Kroatische politie eenheden.
Doordat er onder Tito reeds een Territoriale Defence Force werd gevormd met locale kennis, eigen materieel en bevelstructuur en inzetten ervan nog mogelijk was voordat de door Milosevic bedachte ontmanteling plaats kon vinden, was er een lokaal inzetbare strijdmacht aanwezig. Bovendien was er de steun van de eigen bevolking voor onafhankelijkheid, zoals overduidelijk op 23 december 1990 bleek bij een referendum, 88.5% voor bij een opkomst van 93,3%, gekoppeld aan onenigheid bij de bevelvoerders over hoe te handelen met de risico’s op grote hoeveelheid slachtoffers bij een oorlog en onder wisselende druk van USA, EU en Rusland ( die ook nog wisselend streefden naar het bij elkaar houden van het vroegere land: Mitterand voor het bijeenhouden van de oude structuren en Kohl voor zelfbeschikking) kwam er nu een tiendaagse confrontatie, de Tiendaagse oorlog, waarbij de Joegoslavische luchtmacht geen bommen maar pamfletten uitwierpen en waarbij opgeroepen werd tot vrede en samenwerking. Er was nog steeds geen eerste schot gelost totdat twee helikopters met special forces van het Joegoslavische leger die op weg waren naar strategische posities met behulp van SA- 7 raketten werden neergehaald. Er volgde de volgende dagen wel strijd, veel materiaal ging kapot door technische gebreken of gevechten en in het totaal sneuvelden 44 leden van het YPA en 146 gewonden; aan Sloveense zijde respectievelijk 18 en 182}.
Bij dat akkoord van Brinio werd de onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië overeengekomen.
{ Van belang bij dit conflict lijkt nog de slimme manier waarop door de Slovenen vanaf het begin de public relations is gevoerd waarbij de Calimero rol wed benadrukt. Voorts was het Joegoslavische leger met zijn Servische en Montenegrijnse officierscorps qua manschappen grotendeels samengesteld uit dienstplichtigen die nauwelijks te motiveren waren voor een strijd tegen landgenoten. Men was nog beducht voor burgerslachtoffers en Milosevic realiseerde zich maar al te goed hoe weinig Serven er in Slovenië woonden zodat hij van die onafhankelijkheid toen nog geen halszaak wilde maken}.
Zo word je bij zo een reis door dit deel van Europa geconfronteerd met een stukje recente geschiedenis. Een geschiedenis waarvan je zo rondreizend niets bemerkt. Er is alhier ook niet veel beschadigd aan gebouwen en structuren.
We volgen de secondaire 211 naar Ljubljana, bezoeken de stad redelijk kort maar krijgen een aardige indruk van het fraaie centrum aan de Ljubljanica ( rivier) en het belang van deze uit de romeinse tijd stammende stad dat de doorgangsweg cq kruispunt vormde van wegen die Noord/ Zuid en Oost / West voerden en dat door de Habsburgers vanaf 1355 tot een belangrijk handelscentrum werd gemaakt. Het wist een aanval van de Turken in de 15e eeuw af te slaan maar werd bij een aardbeving in 1511 geheel verwoest; na Barroke herbouw en rijke ontwikkeling werd dat nog eens overgedaan bij een volgende beving in 1895. Herbouw volgde wederom en wel in de stijl van de Sezessionistische architectuur ( volgens bronnen een nuchtere vorm van Jugendstil waarbij kunstenaars afstand, separatie= secession, nastreefden van bestaande clubs die als te conservatief werden gezien en in navolging van de romantiek een donkere kant van de samenleving en met name de vrouw laten zien. Met Gustav Klimt en Edvard Munch als vertegenwoordiger en Joseph Olbrich als architect in Wenen van het Secession gebouw; een beweging met volgens deze bronnen een grote invloed op Frank Lloyd Wright).
Maar Ljubljana zou vooral een stad zijn van de eigenzinnige architect uit de 20 eeuw: Joze Plecnik, al wist ik dat nog niet tijdens mijn bezoek zodat ik niet veel gezien heb.
Van de forse destructie gedurende de Kroatische onafhankelijkheidsoorlog van 1991- 1995 is oppervlakkig niet veel te zien.
Vanuit Karlovac namen we de rode 1 richting Plitvicka National Park met zijn beroemde watervallen. Door natuurlijke afzetting gedurende duizenden jaren zijn er dammen van travertin ontstaan. Dit travertin is een bijzondere vorm van kalksteen gevormd door neerslag van calciumcarbonaat uit oververzadigd water uit warme bronnen, gemengd met een neerslaan van takjes, bladeren en de aanwezigheid van macrophyten, bryophyten ( mossoorten), algen, cyanobacterien en andere organismen waardoor het sediment een poreus aspect krijgt; de neerslag vindt plaats door daling van het CO2 gehalte van het water bij b.v. stijging van de watertemperatuur. Door deze dammen zijn een 16 tal meren en 90 watervallen in dit NP te vinden, welke gedurende een wandeling van een drie uur te bewonderen kunnen zijn. Inmiddels is dit park een toeristische attractie geworden, toen mijn ouders er in 1955 waren was het er heel wat rustiger. Wij zien af van deze expeditie om onze weg via Bihac, inmiddels rood 5, richting Mostar te vervolgen. Na Donji Vakuf wordt het de 16, met wat minder verkeer en nog steeds uitstekend wegdek. Bij Bugojno nemen we de 16-2 welke meer klimt en daalt, met percentage 16 op een enkele plaats, na Jablanica de 17 met uitzicht op de Strmoglavnica en door de schitterende Neretva Canyon om tegen de avond in het grotendeels herstelde Mostar aan te komen, met zijn beroemde brug.
Mostar is symbool geworden voor het maffe geweld van de Joegoslavische separatie strijd, waarbij vooral de symboliek van verdraagzaamheid en tolerantie moest worden vernietigd, de brug waarnaar de stad vernoemd is, Most, moest vernietigd worden door de Kroaten, die probeerden de Kroatische republiek Bosnië Herzegovina te vormen, en wel op bevel en verantwoordelijkheid van de Kroatische Defence Council.
De verworvenheden van het leven op de Balkan waar tolerantie zo moeizaam te bereiken lijkt. Waar men elkaar, weer, afrekent op sociale status, religie, verrichtte wreedheden, helaas maar al te reëel, en vooral pikorde en nationalistische sentimenten in tijden van onzekerheid, meegesleept door sluwe politici en andere beroepsleugenaars. Wat bezielt de medemens toch om de vroegere buur, vriend, kompaan te verguizen? Dat is het meest indringende vraagstuk samenhangend met het uiteenvallen van Joegoslavië!
Inmiddels is Mostar centrum, grotendeels herbouwd, vrij klein, maar toch en de brug tegen behoorlijk wat pecunia, ooit in 1566 gebouwd voor 300.000 silver coins, Drams, nu in 2001 voor 13 miljoen euros hersteld met gebruikmaking van het originele ontwerp en deels de oorspronkelijke brokken.
De volgende ochtend gaat het al vroeg verder naar de kust met de beroemde stad Dubrovnik, via wat tertiaire weggetjes en obscure douane posten. Men passeert enkele grenzen om Bosnië Herzegovina zijn kuststukje, met de kustplaats Neum, te laten houden/ hebben ( een overblijfsel uit 1699, toen bij het verdrag van Karlowitz besloten werd twee kleine grensgebieden in het noordwesten en het zuidoosten van de toenmalige Republiek Dubrovnik aan het Ottomaanse rijk werden geschonken. Dit om te voorkomen dat de Republiek Venetië, in die tijd de grootste bedreiging voor Dubrovnik, via land Dubrovnik kon aanvallen) en bereikt Dubrovnik over een fraaie tuibrug en daalt dan af naar de indrukwekkend ommuurde, na oorlogsgeweld herstelde, oude havenstad.
De oude stad is een parel,
